NHAU BONG NON
BS. Nguyễn Thị Lê
- Định nghĩa
Nhau bong non là nhau bám ở vị trí bình thường nhưng bong một phần hoặc hoàn toàn trước khi sổ thai do bệnh lý hoặc chấn thương.
- Chẩn đoán
- Triệu chứng cơ năng
- Đột ngột đau bụng dữ dội
- Ra huyết âm đạo đen loãng, không đông
- Triệu chứng thực thể
- Tử cung co cứng nhiều, trương lực cơ tử cung tăng, tử cung cứng như gỗ và tử cung tăng chiều
- Có thể suy thai mất tim
- Có thể có choáng.
- Có thể có hội chứng tiền sản giật.
- Khám âm đạo: ra máu âm đạo lượng từ ít tới nhiều, đỏ sậm loãng, không đông, đoạn dưới căng, cổ tử cung chắc, siết chặt lỗ trong cổ tử cung, máng ối căng phồng, nước ối có thể có máu.
- Cận lâm sàng
- Siêu âm có thể không thấy khối máu tụ sau nhau nhưng cũng không được loại trừ nhau bong
- Các xét nghiệm máu không giúp chẩn đoán nhau bong non nhưng có thể chẩn đoán hậu quả rối loạn đông máu do nhau bong non.
Phân loại
Thể nhẹ:
- Toàn trạng bình thường, chảy máu ít.
- Không có suy
– Chuyển dạ thường diễn tiến nhanh.
- Thường chỉ chẩn đoán được khi làm siêu âm hoặc ghi nhận máu tụ sau nhau ngay sau
Thể trung bình:
- Có thể kèm hội chứng tiền sản giật.
- Tử cung co cứng nhiều.
- Tim thai nhanh hay chậm.
- Ra máu âm đạo lượng vừa, loãng.
- Có thể có choáng nhẹ.
Thể nặng – phong huyết tử cung nhau
- Sản phụ đau dữ dội, mất tim
- Có thể kèm hội chứng tiền sản giật nặng.
- Tình trạng choáng nặng.
- Ra máu âm đạo sậm đen, loãng không đông.
- Trương lực cơ tử cung tăng, tử cung cứng như gỗ và tử cung tăng chiều
- Cổ tử cung cứng, ối căng phồng, nước ối có thể có máu.
- Điều trị
* Nhau bong non thể nặng, thể trung bình, ảnh hưởng tổng trạng mẹ: mổ lấy thai cấp cứu
- Mổ đường dọc
- Thắt động mạch tử cung dự phòng
- Dựa vào tuổi, PARA, tổng trạng mẹ →quyết định cắt tử
* Nhau bong non thể nhẹ, tổng trạng mẹ và biểu đồ tim thai cho phép
Tuổi thai ≥ 34 tuần
- Tiên lượng sinh trong vòng 1 giờ: bấm ối, sinh đường âm đạo.
- Tiên lượng diển tiến chuyển dạ thuận lợi: bấm ối, tăng co ( nếu cơn gò chưa đạt), sinh đường âm đạo.
- Tiên lượng diễn tiến chuyển dạ không thuận lợi: mổ lấy thai. Tuổi thai < 34 tuần
- Hỗ trợ phổi thai nhi (Betamethason 12mg/24 giờ), theo dõi sát tình trạng mẹ và
- Trong thời gian theo dõi, nếu tình trạng mẹ và thai diễn tiến xấu thì mổ lấy
- Sau hỗ trợ phổi, tổng trạng mẹ ổn định, tim thai tốt, cổ tử cung thuận lợi thì có thể chấm dứt thai kỳ bằng tăng Mổ lấy thai khi cổ tử cung không thuận lợi.
Trường hợp con chết
-Tổng trạng mẹ bị ảnh hưởng: mổ lấy thai.
- Tình trạng mẹ cho phép: bấm ối, tăng co theo dõi sinh đường âm đạo.
- Điều trị nội khoa tích cực khi có rối loạn đông máu.
Tài liệu tham khảo
- Bộ y tế – Hướng dẫn Quốc gia về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản năm 2009, trang 99
- Bệnh viện Từ Dũ – Phác đồ điều trị sản phụ khoa năm 2012, trang 27-28
- Bộ y tế – Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị các bệnh sản phụ khoa năm 2015, trang 43-46
